راهنمای کامل داستینگ (Dusting): راز استخوان‌های سالم در خزندگان

تماشای یک خزنده مثل گکو یا اژدهای ریش‌دار که با هیجان به دنبال شکار خود می‌دود، یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربه‌ها برای هر صاحب حیوان خانگی است. اما به عنوان صاحبان مسئولیت‌پذیر، وظیفه ماست که مطمئن شویم این شکار، یک وعده غذایی کامل و مغذی باشد. اینجاست که یک تکنیک ساده اما حیاتی به نام داستینگ (Dusting) وارد عمل می‌شود.

اگر تا به حال برایتان سوال شده که چرا باید روی غذای خزنده خود پودر بپاشید یا نحوه داستینگ کردن چگونه است، این مقاله برای شماست. ما به طور کامل توضیح می‌دهیم که داستینگ چیست، چرا برای جلوگیری از بیماری‌های خطرناک ضروری است و چگونه آن را به درستی انجام دهید.

داستینگ چیست و چرا یک امر حیاتی است؟

داستینگ در ساده‌ترین تعریف، به عمل آغشته کردن حشرات خوراکی (مانند میل‌ورم، سوپرورم و جیرجیرک) با یک پودر مکمل غذایی درست قبل از خوراندن آن‌ها به حیوان خانگی گفته می‌شود. این پودر معمولاً حاوی کلسیم و/یا ویتامین‌های ضروری است.

اما چرا این کار اینقدر مهم است؟

پاسخ در یک عدم تعادل خطرناک در اکثر حشرات خوراکی نهفته است: نسبت کلسیم به فسفر. تقریباً تمام حشرات پرورشی، فسفر بسیار بالایی دارند اما از نظر کلسیم به شدت فقیر هستند. در بدن خزنده، فسفر زیاد می‌تواند جذب کلسیم را مختل کند. این یعنی حتی اگر کلسیم در رژیم غذایی وجود داشته باشد، بدن قادر به استفاده از آن نخواهد بود.

این کمبود کلسیم منجر به یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌ها در خزندگان اسیر می‌شود: بیماری متابولیک استخوان (Metabolic Bone Disease - MBD). در این بیماری، بدن خزنده برای جبران کمبود کلسیم در خون، شروع به برداشتن کلسیم از استخوان‌های خود می‌کند. این امر منجر به عواقب وحشتناکی می‌شود:

 * نرم شدن استخوان‌ها و فک

 * بدشکلی ستون فقرات و اندام‌ها

 * لرزش و اسپاسم عضلانی

 * بی‌حالی و بی‌اشتهایی

 * در نهایت فلج و مرگ

داستینگ، ساده‌ترین و موثرترین راه برای اصلاح این عدم تعادل و پیشگیری از بیماری MBD است.

ابزار مورد نیاز: چه پودرهایی برای داستینگ وجود دارد؟

وقتی برای خرید مکمل به فروشگاه حیوانات خانگی مراجعه می‌کنید، با سه نوع پودر اصلی روبرو می‌شوید. دانستن تفاوت آن‌ها کلیدی است:

1. پودر کلسیم خالص (بدون ویتامین D3)

این پودر، اصلی‌ترین و پراستفاده‌ترین مکمل شما خواهد بود. این محصول فقط کلسیم کربنات خالص است و باید در بیشتر وعده‌های غذایی استفاده شود. این پودر برای خزندگانی مناسب است که به طور منظم به منبع نور UVB با کیفیت دسترسی دارند، زیرا آن‌ها می‌توانند ویتامین D3 مورد نیاز برای جذب کلسیم را خودشان در پوستشان بسازند.

2. پودر کلسیم به همراه ویتامین D3

این پودر علاوه بر کلسیم، حاوی ویتامین D3 نیز هست. ویتامین D3 مانند کلیدی عمل می‌کند که قفل جذب کلسیم در روده را باز می‌کند. بدون D3 کافی، کلسیم مصرف شده دفع می‌شود. خزندگان D3 را از دو راه به دست می‌آورند: سنتز در پوست تحت تابش نور UVB، و از طریق رژیم غذایی.

 * چه زمانی استفاده کنیم؟ این پودر باید با دفعات کمتر (مثلاً 1 یا 2 بار در هفته) استفاده شود، به خصوص برای حیواناتی که نور UVB مناسبی دارند. برای حیوانات شب‌فعال (مانند اکثر گکوهای پلنگی) یا حیواناتی که به هر دلیلی به نور UVB دسترسی ندارند، استفاده از این پودر حیاتی‌تر است.

 * هشدار مهم: ویتامین D3 محلول در چربی است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث مسمومیت (رسوب کلسیم در اندام‌های نرم) شود. هرگز در استفاده از این پودر زیاده‌روی نکنید.

3. پودر مولتی‌ویتامین

این پودرها علاوه بر کلسیم و D3، حاوی طیف وسیعی از ویتامین‌های دیگر مانند ویتامین A، E و مواد معدنی ضروری هستند. کمبود این ویتامین‌ها نیز می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی (مانند مشکلات پوستی، چشمی و عصبی) شود. معمولاً توصیه می‌شود که از پودر مولتی‌ویتامین هفته‌ای یک بار یا یک هفته در میان استفاده کنید.

راهنمای گام به گام: چگونه به درستی داستینگ کنیم؟

انجام داستینگ بسیار ساده است و کمتر از یک دقیقه زمان می‌برد. بهترین روش که به "روش کیسه" معروف است، به شرح زیر است:

 * آماده‌سازی: تعداد حشراتی که قصد دارید به حیوان خود بدهید، مقداری از پودر مورد نظر (کلسیم، کلسیم+D3 یا مولتی‌ویتامین) و یک ظرف دردار تمیز و خشک (مانند یک ظرف پلاستیکی کوچک یا حتی یک کیسه زیپ‌دار) را آماده کنید.

 * اضافه کردن پودر: مقدار کمی از پودر را داخل ظرف بریزید. نیازی به مقدار زیادی نیست؛ یک‌چهارم قاشق چای‌خوری برای یک وعده معمولاً کافی است.

 * اضافه کردن حشرات: حشرات را داخل ظرف حاوی پودر بیندازید و در آن را ببندید.

 * تکان دهید! ظرف را به آرامی برای 5 تا 10 ثانیه تکان دهید تا حشرات به طور کامل به یک لایه نازک و یکنواخت از پودر آغشته شوند. هدف این است که شبیه به "یک شیرینی که روی آن پودر قند پاشیده‌اند" به نظر برسند، نه یک روح سفیدرنگ!

 * تغذیه فوری: بلافاصله حشرات داستینگ شده را به حیوان خانگی خود بدهید. پودر به سرعت از روی بدن حشرات می‌ریزد و آن‌ها نیز شروع به تمیز کردن خود می‌کنند، پس زمان را از دست ندهید.

برنامه زمان‌بندی داستینگ: هر چند وقت یکبار؟

این یکی از رایج‌ترین سوالات است و پاسخ آن به گونه، سن خزنده و میزان دسترسی به نور UVB بستگی دارد. برنامه زیر یک نمونه کلی است و بهتر است همیشه در مورد نیازهای خاص حیوان خود تحقیق کرده و در صورت امکان با دامپزشک متخصص مشورت کنید.

نمونه برنامه برای خزنده جوان و در حال رشد (با دسترسی به UVB):

برای این خزندگان که به دلیل رشد سریع نیاز بیشتری به کلسیم دارند و معمولاً تعداد وعده‌های غذایی بیشتری در هفته دریافت می‌کنند، می‌توانید به این صورت عمل کنید:

 * بیشتر وعده‌های غذایی: با پودر کلسیم خالص (بدون D3) داستینگ شوند.

 * یک وعده در هفته: با پودر کلسیم + ویتامین D3 داستینگ شود.

 * یک وعده در هر یک یا دو هفته: به جای کلسیم، از پودر مولتی‌ویتامین استفاده شود.

نمونه برنامه برای خزنده بالغ (با دسترسی به UVB):

خزندگان بالغ رشدشان کامل شده و نیازهایشان متفاوت است. یک برنامه مناسب برای آن‌ها می‌تواند به شکل زیر باشد:

 * تقریباً تمام وعده‌های غذایی: با پودر کلسیم خالص (بدون D3) داستینگ شوند.

 * یک یا دو بار در ماه: یک وعده را به پودر کلسیم + ویتامین D3 اختصاص دهید.

 * یک یا دو بار در ماه: در یک وعده جداگانه، از پودر مولتی‌ویتامین استفاده کنید.

اشتباهات رایج در داستینگ

 * داستینگ بیش از حد (Over-dusting): پوشاندن حشرات با لایه ضخیمی از پودر می‌تواند باعث شود حیوان از خوردن آن‌ها امتناع کند و همچنین هدر رفتن مکمل است.

 * استفاده بیش از حد از ویتامین D3: این اشتباه خطرناکی است و می‌تواند منجر به مسمومیت شود. همیشه طبق یک برنامه مشخص عمل کنید.

 * فراموش کردن گات لودینگ: داستینگ و گات لودینگ (تغذیه مقوی خود حشرات) دو روی یک سکه هستند. داستینگ مواد معدنی را روی پوسته خارجی حشره قرار می‌دهد، در حالی که گات لودینگ شکم حشره را پر از مواد مغذی می‌کند. این دو روش مکمل یکدیگرند، نه جایگزین هم.

در نتیجه : یک قدم کوچک برای یک عمر سلامتی

داستینگ یک عمل ساده، ارزان و کاملاً ضروری در مراقورت از اکثر خزندگان حشره‌خوار است. این کار کوچک، مهم‌ترین سد دفاعی شما در برابر بیماری متابولیک استخوان (MBD) و بسیاری دیگر از مشکلات ناشی از کمبودهای تغذیه‌ای است. با انتخاب مکمل‌های مناسب و اجرای صحیح این تکنیک، شما یک عمر سلامتی، استخوان‌های قوی و شادابی را به دوست پولک‌دار و دوست‌داشتنی خود هدیه می‌دهید.